Bademcikler (Tonsil), dilin arka kısmında boğazın her iki yanında bulunan vücudun savunma sistemine ait lenfoid dokudur. Vücuda giren zararlı mikropları yakalayarak, vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı olan hücreleri üretirler. Kr.tonsillit gelişmesi durumunda bademcikler bu fonksiyonlarını büyük ölçüde yitirirler.
Vücuda giren bazı mikroplar, tonsillerin bu etkisine rağmen yok edilemez ve tonsillerde çoğalarak tonsillerin iltihaplanmasına neden olurlar. Tonsillerde büyümeye, kızarmaya, bazen tonsiller üzerinde iltihap birikmesine neden olurlar. Bu duruma bademcik iltihabı (tonsilit) adı verilir.
Bademcik iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıklardandır, en sık kış-ilkbahar döneminde görülür. Akut tonsillite neden olan mikroplar, havadan solunum yolu sekresyonlarının damlacık yoluyla yayılması, enfeksiyonlu kişinin boğaz ve burnuna direkt temas, nadiren de gıdalar yoluyla yayılır.
Tonsillitin Bulguları
- Ateş (39-40 dereceyi bulabilir), üşüme, titreme
- Kulak ve boğaz ağrısı
- Bademciklerin şiş ve kırmızı olması,
- Halsizlik, vucutta yaygın kas ve eklem ağrısı
- Boyundaki lenf bezlerinde şişme ve ağrı
- Baş ağrısı, iştahsızlık
- Ağız kokusu, sesde değişlik
- Çocuklarda ayrıca mide bulantısı,karın ağrısı ve kusma gibi belirtiler olur.
Akut tonsillit (Bademcik İltahabı) KBB uzmanı tarıfından uygun antibiyotikler ve rahatlatıcı diğer ilaçlarla tedavi edilebilir.
Tedavisinde Geç Kalınan Bademcik İltahapları
- Akut glomerülonefrit
- Romitizmal kalp hastalığı
- Septisemi
- Peritonsiller abse ve derin boyun enfeksiyonu
- Orta kulak enfeksiyonu gibi daha ciddi hastalıklara neden olabilir
Bademcik İltahabı;
- Son 1 yılda 7 atak
- Son 2 yılda 5 atak/yıl
- Son 3 yılda 3 atak/ yıl
Şekline olmuşsa Kr. Tonsillit olarak tanımlanır ve tedavisi için tonsillektomi ameliyatı önerilir.
Tonsillektomi
Kr. Tonsillit dışında
- Uyku apnesi sendromunda UPPP ile birlikte veye tek başına
- Tonsilde kanser şüphesi varsa
- Durdurulamyan tonsil kanaması varsa
- Peritonsiller abse
- Beslenme bozukluğu oluşturacak kadar tonsillerin büyük olması
- Febril nöbetlere neden olan tonsillitler
- Tek taraflı tonsil hipertrofisi (büyümesi) gibi hastalıklarda da yapılır.
Geniz Eti (adenoid, farengeal tonsil)
Burnun ve küçük dilin arkasındaki bölgede bulunan lenfoid dokudur. Çocuklarda tekrarlayn geniz eti enfeksiyonları bu dokunun büyümesine neden olarak
- Sürekli bir geniz akıntısına, Kr.sinüzite ve öksürüğe
- Burun solunumuna engel olacağı için sürekli ağızdan nefes almaya ve buna bağlı olarak damak gelişiminde bozulmaya
- Östaki kanalının ağzını tıkayarak ortak kulak iltahabına ve işitme problemlerine
- Aşırı horlamaya ve tıkayıcı apne sendromuna
- Beslenme ve gelişme bozuklığuna neden olabilir.
- Geniz etibüyümesi çoğunlukla kr.tonsillitle birlikte olmasına ragmen bazen tek başınada görülebilir.
Bu durumların olması ve ilaç tedavisine cevap vermeyen geniz eti büyümeleri cerrahi olarak ( Adenoidektomi) tedavi edilir.
