Tiroid bezinin iltihaplanmasına tiroidit adı verilir. Tiroiditin çeşitleri vardır.
Eğer iltihaplanma;
- Bakteri kaynaklıysa; akut tiroidit,
- Virüs kaynaklıysa; subakut tiroidit,
- Bağışıklık sistemindeki bir sorun nedeniyle oluşuyorsa; Hashimoto tiroiditi,
- Doğum sonrası oluşuyorsa; postpartum tiroidit,
- Tiroid bezinde aşırı sertlikle birlikteyse; riedel tiroidit olarak adlandırılır.
Tiroid Hastalıkları Nelerdir?
Tiroid bezi kana hormon salgılayan bir bez olduğundan bu işlevindeki bozukluk çeşitli hastalıklara neden olacaktır. Kana gereğinden fazla hormon salgılanması hipertiroidi, gereğinden az hormon salgılanmasına ise hipotiroidi denir.
Hipotirodi en sık rastlanılan tiroit hastalığıdır. Kadınlarda daha sık görülür, yaşla birlikte görülme sıklığı artar.Hipotiroidinin en sık sebebi Hashimoto tiroiditidir. Bu hastalıkta bağışıklık sisteminiz tiroit bezinize saldırır ve ona zarar vererek yeterli hormon üretmesinin engeller. Hipotiroidi ayrıca esas olarak başka tiroit hastalıklarının tedavisinde kulllanılan radyoaktif iyot tedavisine bağlı, cerrahi sonucunda ve ayrıca tiroit bezinin gelişmemesine bağlı olarak doğuştan itibaren de görülebilir.
Hipertiroidinin en sık sebebi Graves hastalığıdır. Tiroid bezi büyür ve aşırı hormon üretmeye başlar. Bu hastalık kalıtsal olarak ve bağışıklık sistemine bağlı meydana gelir. Bağışıklık sisteminde tiroit bezine karşı oluşan antikorlar tiroit bezini uyararak normalden fazla hormon üretmesine neden olur. Diğer nedenler arasında aşırı tiroid hormonu alınması ve tiroid iltihabı (tiroidit) sayılabilir. Bunlarla birlikte tiroid bezinin aşırı büyümesi (guatr) ve tiroid bezinde nodüllerin oluşumu da normal olmayan durumlardır.
Tiroid Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
Hipotiroidisi olan kişilerde halsizlik, çabuk yorulma, dikkat eksikliği, soğuğa dayanıksızlık, cilt kalınlaşması ve kuruluğu, saç ve kaşlarda dökülme, seste kabalaşma, bradikardi (kapl hızının yavaşlaması), hipertansiyon, kabızlık, yüzde ödem, adet bozuklukları görülebilir. Hipertiroidisi olan kişilerde aşırı sinirlilik, uyku bozukluğu, huzursuzluk, dikkat eksikliği, duygusal dengesizlik, saldırgan tavır, el ve ayaklarda titreme, sıcağa tahammülsüzlük, kilo verme, taşikardi (kalp hızının artması), nefes darlığı, saçlarda cansızlaşma ve dökülme, sindirim sistemik problemleri, göz kürelerinde belirginleşme (exoftalmus), kas iskelet sistemi bozuklukları görülebilir. Hipotiroidi ve hipertiroidi tiroid bezinde büyüme (guatr) ve tiroid nodülleriyle birlikte olabilir ve boyunda şişlikle kendini belli eder bunun yanında tiroid bezi normal çalışsa da tiroid bezinde nodüller olabilir ve boyunda şişlik görülebilir.
Tiroid Hastalığından Şüphelenenler Ne Yapmalıdır?
Tiroid bezi hastalıklarında çok dikkatli olmak gerekir.Basit bir guatrdan kansere varıncaya kadar çeşitli tiroid hastalıkları mevcuttur. Yukarıda saydığımız belirtileri olanlar öncelikle bir uzman hekime başvurmalıdır. Hekim tarafından boyun ve diğer sistem muayenelerinin ardından kan tahlilleri ve şüphe halinde tiroid ultrasonografisi istenir. Yapılan bu tahlil ve tetkikler büyük oranda hastalığın teşhisini koyacaktır. Bu yöntemlerle tanı konamayan hastalara ek görüntüleme yöntemleri ve tiroid bezinden biyopsi gerekebilir.
Tiroid Tedavisinde Ne Yapılır?
Yapılan araştırmalar sonucu hipotiroidi tesbit edilen hastalar da eksiklik için tiroid hormonu yerine koyma tedavisi verilecektir.Hipotiroidinin başka bir tedavisi yoktur ve çoğunlukla ömür boyu ilaç kullanmayı gerektirir.
Hipertiroidi tesbit edilen hastalarda ise aşırı hormon üretimini baskılamaya yönelik ilaçlar verilir. Bu ilaçlara rağmen hormon üretiminde azalma olmazsa radyoaktif iyot uygulanabilir. Tüm bu tedavilere rağmen yanıt alınamazsa son olarak cerrahi tedavi ile tiroid bezi çıkartılır.
Basit guatr tesbit edilen yani sadece tiroid bezi büyümesi olan ve ilave bir tiroid bozukluğu olmayan hastalarda tiroid çok büyümüşse veya soluk borusuna baskı yapıyorsa, estetik amaçlı ve nefesi rahatlatmak için tiroid bezi cerrahi olarak çıkartılabilir.
Araştırmalarda nodül tesbit edilen hastalara eğer nodüller belli boyutun üzerinde ise biyopsi yapmak gerekir. Biyopsi sonucu kötü huylu veya şüpheli olarak raporlanan hastalara cerrahi uygulanacaktır. Biyopsi sonucu iyi huylu bulunan hastalar ise belirli aralıklarla çağırılarak ultrasonla nodüllerin takibi yapılır.
